درز انبساط چیست و چه کاربردی دارد؟
درز انبساط، برای جلوگیری از خطرهای احتمالی ناشی از انبساط و انقباض به کار می‌رود. استفاده از پروفیل درز انبساط و انقباض، یکی از روش‌های اصولی در صنعت ساختمان و پروژه‌های عمرانی است. طراحی درز انبساط باید به صورت اصولی اجرا شود؛ و نباید از مصالح بنایی برای پر کردن آن استفاده کرد. لذا لازم است که بدانید درز انبساط چیست و اصول اجرایی آن به چه صورت است. پس تا پایان مقاله با ما همراه باشید.
درز انبساط چیست؟
بتن‌ها ممکن است تحت تاثیر تغییرات حرارتی و رطوبتی حرکت کنند و به سازه آسیب بزنند. درز انبساط از این امر جلوگیری می‌کند؛ و در واقع مانع تشکیل ترک در مقیاس‌های مختلف می‌شود. فاکتورهای مختلفی مانند نوع مصالح ساختمانی، محتوای نسبت آب به سیمان، بازه حرارتی، رطوبت و سن بتن باعث ایجاد حرکت در بتن شوند. درز انبساط استرس و تنش ناشی از انبساط حرارتی را در خود جذب و امکان حرکت میان دو جزء بتنی را فراهم می‌کند.
از درز انبساط در ساختمان‌ها، جاده‌ها و پل‌ها استفاده می‌کنند. در بعضی از ساختمان‌ها مانند بیمارستان‌ها یا کارخانه‌های مواد غذایی درز انبساط را به گونه‌ای طراحی و نصب می‌کنند که بتوان آن را تمیز کرد.
تفاوت درز انبساط و درز انقطاع چیست؟
در ساختمان‌هایی که بدون فاصله در مجاورت یکدیگر ساخته می‌شوند؛ اگر حوادث طبیعی موجب ریزش یک ساختمان شود، به ساختمان کناری نیز آسیب وارد می‌شود. برای کاهش خطرات این امر از درز انقطاع استفاده می‌کنند. در درز انقطاع میلگرد و بتن کاملا قطع می‌شود؛ و به این ترتیب دو بخش سازه هیچ ارتباطی با یکدیگر نخواهند داشت.
درز انبساط و انقطاع با چه مصالحی پر خواهد شد؟
برای پر کردن درز انبساط و انقطاع باید از مصالحی استفاده کرد که انعطاف‌پذیری بالایی دارند. فاصله درز انبساط نباید با مصالح بنایی مثل ملات، بلوک و آجر پر شود. همچنین اگر در ساختمان‌های فلزی به ستون‌هایی در مجاور درز انبساط برخورد کردید که باید به صورت موقت با قطعات فلزی به یکدیگر متصل شوند، پس از استقرار کامل ساختمان این اتصالات را قطع نمایید تا ساختمان به طور کلی در محل انبساط از قسمت مجاور خود جدا شود.
اصول اجرای درز انبساط:
در هنگام اجرای درز انبساط، نباید از هیچ مصالح بنایی برای پوشش فضای درز استفاده کرد. این قسمت در محل درز باید به طور کامل از قسمت مجاور خود جدا باشد. این درز باید در تمام طول ساختمان ادامه پیدا کند؛ اما در فوندانسیون‌های یکپارچه این درزها تا روی پی ادامه خواهد داشت.
به طور کلی در اجرای درزهای انبساط ساختمان باید محل احداث و فواصل درز با توجه به نوع ساختمان، تعداد طبقات، نوع زمین احداثی، مصالح مصرفی و آب و هوای منطقه تعیین شود. فاصله این درزها توسط مهندسان طراح با توجه به مطالعات و با توجه به عوامل موثر بر درزهای انبساط و انقباض تعیین خواهد شد.
مشکلات ناشی از درز انبساط:
اگر درز انبساط به خوبی عایق‌کاری نشده باشد؛ در فصل‌های بارانی ممکن است آب به فضای داخلی ساختمان راه یابد و موجب خرابی شود. حشرات مزاحم می‌توانند از طریق فضای خالی درز انبساط، وارد ساختمان شوند. اگر درز انبساط به خوبی و به طور مناسبی درزگیری نشود محل مناسبی برای رشد و تجمع حشرات است.
سخن پایانی:
علاوه بر تمام این‌ها درز انبساط راهی برای ایمنی ساختمان در برابر آتش‌سوزی نیز می‌باشد. برخی از مواد پرکننده درزها دارای مقاومت حرارتی بسیار بالایی هستند و از انتشار آتش در هنگام آتش سوزی در بخش‌های مختلف ساختمان جلوگیری می‌کنند. در تمامی مراحل اجرای درز انبساط باید تمامی دقت لازم را به کار بست زیرا که هرگونه نقص در درز می‌تواند خسارات بزرگ‌تری را به دنبال داشته باشد.
